Играта на змејот, слонот и мечката на Далечниот Исток – Си, Моди и Путин против заедничкиот (не)пријател

Во Тјенцин започна самитот на Шангајската организација за соработка, најголемиот од нејзиното основање, на кој учествуваат лидери од дваесет држави. На маргините на собирот се сретнаа кинескиот претседател Си Џинпинг и индискиот премиер Нарендра Моди, со порака дека Кина и Индија треба да бидат партнери, а не ривали. Рускиот претседател Владимир Путин беше пречекан со почесен црвен тепих, а неговата посета на Кина ќе трае подолго од самитот и ќе опфати и разговори во Пекинг. Додека Западот ги засилува економските притисоци, лидерите од Истокот испраќаат сигнал за јакнење на соработката и барање на нова рамнотежа во глобалниот поредок.

Годишно заседание

Пред годишното заседание на Шангајската организација за соработка (ШОС) во пристанишниот град Тјенцин, индискиот премиер Нарендра Моди веќе одржа разговори со кинескиот претседател Си Џинпинг. За Моди ова е прва посета на Кина по седум години, а постигнат е договор во врска со управувањето со границите и воспоставени се директни летови меѓу двете земји со цел затоплување на односите, пишува РТС.

Моди истакна дека интересите на 2,8 милијарди луѓе од двете нации се поврзани со соработката и дека тоа ќе придонесе за добробитта на целото човештво.

Си нагласи дека Кина и Индија се партнери во соработката, а не ривали, и дека тие се една на друга развојни можности, а не закани. „Ова е плес на змејот и слонот и претставува развој на добрососедските, пријателските и партнерските односи на двете најнаселени земји во светот – тоа треба да биде вистинскиот избор и за Кина и за Индија,“ рече Си.

Долга посета на Путин

Рускиот претседател Владимир Путин, кој важи за близок сојузник на Кина, во Тјенцин беше пречекан со почесен црвен тепих и гарда.

Објавена беше и фотографија од автомобилот „Аурус“ со кинески регистарски таблици, што Путин го користи за движење низ Тјенцин.

Посетата на рускиот лидер на Кина ќе трае четири дена, до 3 септември, што е подолго од самитот. Програмата исто така вклучува посета на Пекинг, каде што е планирана трилатерална средба со лидерите на Монголија и Кина, како и одвоени разговори со Си и други шефови на држави.

Предвидено е рускиот претседател да присуствува како главен гостин на свечените настани во Пекинг, посветени на 80-годишнината од победата над милитаристичка Јапонија и крајот на Втората светска војна.

Путин за време на посетата на Кина ќе се сретне и со претседателот на Србија Александар Вучиќ. Вучиќ во Кина ќе разговара и со кинескиот лидер.

Самит во сенка на трговската војна

Самитот се одржува во момент кога претседателот на САД Доналд Трамп воведе високи царини за индиската стока како казна за продолжување на купување руска нафта во Њу Делхи, додека Путин се соочува со закани од нови санкции поради војната во Украина.

ШОС, предводена од Пекинг, денес брои десет членки, меѓу кои се и Пакистан и Иран, како и 16 партнери во дијалог и набљудувачи. Иако самитот е во голема мера симболичен, ќе им овозможи на лидерите да изнесат заеднички забелешки и интереси во врска со глобалните и регионалните случувања.

Организацијата е основана во 2001 година од Кина, Русија и четири централноазиски држави како противтежа на западните сојузи како НАТО. Ова е воедно и најголемото собрание на ШОС од нејзиното основање.

Добар домаќин

За Тјенцин, самитот стана голем настан, со бројни транспаренти и билборди што го промовираат низ целиот северен пристанишен град.

Во текот на вечерите, десетици илјади луѓе се собираа покрај реката за да присуствуваат на светлосниот спектакл на фасадите на облакодерите. Улиците беа преполни, што го отежнуваше движењето, особено во близина на историскиот мост Џиефанг.

Во текот на денот, пешаците повремено мораа да чекаат додека не се постават барикади за минување на колоните со светски лидери. Такси-возилата и услугите за изнајмување автомобили беа обуставени во центарот на градот, но тоа не го намали ентузијазмот на луѓето што сакаа да бидат дел од она што се нарекува историски собир.

Полицијата сепак ги советуваше повеќе од 13 милиони жители на Тјенцин да избегнуваат непотребно движење и да се снабдуваат во продавници во својата непосредна близина.

Самитот се одржува само неколку дена пред големата воена парада која ќе ја одбележи 80-годишнината од крајот на Втората светска војна.

септември 3, 2025