Калас во Сараево: Ќе спречиме каков било безбедносен вакуум, нема да дозволиме историјата да се повтори

Високата претставничка на Европската Унија за надворешни работи и безбедносна политика, Каја Калас, денеска во Сараево потврди дека ЕУ останува посветена на зачувување на мирот и стабилноста во Босна и Херцеговина и дека нема да дозволи безбедносен вакуум и оти ја гледа земјата како идна полноправна членка, под услов да се спроведат реформи.

-ЕУ ќе направи сè што е во нејзина моќ за да спречи каков било безбедносен вакуум во оваа земја. Нема да дозволиме историјата да се повтори, рече Калас во говорот што го одржа пред членовите на ЕУФОР, нагласувајќи дека Брисел сериозно ги сфаќа сите закани за територијалниот интегритет и суверенитет на Босна и Херцеговина.

Калас е во посета на Сараево каде што се сретна со командантите и членовите на воените сили на ЕУ (ЕУФОР) распоредени во Босна и Херцеговина како дел од мисијата Алтеа, чиј мандат беше едногласно продолжен од Советот за безбедност на ООН минатата недела за уште една година. Таа, исто така, се сретна одделно со членовите на Претседателството на Босна и Херцеговина.

Коментирајќи го процесот на европска интеграција во БиХ, таа рече дека е јасно што БиХ мора да направи, а ЕУ ќе ѝ помогне да ја заврши таа работа. Ова вклучува назначување на главен преговарач, што стана нова точка на спор во земјата.

„Тоа мора да биде просторија што ужива доверба од сите во земјата“, истакна Калас.

Таа ја поздрави одлуката на парламентот на Република Српска да ги поништи законите со кои се обиде да се оспорат овластувањата на државното судство и полициските агенции во тој ентитет. Калас очекува дека претстојните избори за претседател на тој ентитет дополнително ќе придонесат за стабилизација на ситуацијата.

Таа предупреди дека е потребно сите во БиХ да го почитуваат нејзиниот Устав и закони, и во тој случај нема да има потреба од никакви надворешни интервенции.

„Само кога ќе се исполнат овие услови, можеме да преминеме во процес на затворање на меѓународниот надзор“, рече Калас кога беше прашана каква е позицијата на ЕУ во врска со шпекулациите дека Канцеларијата на високиот претставник (ОХР) може да биде затворена.

Во март 2024 година, БиХ доби одобрение од Европскиот совет за отворање преговори за пристапување во ЕУ, но услов за ова остана барањето од Брисел државниот парламент да ги усвои Законот за судовите и Законот за Високиот судски и обвинителски совет (ВСОС), што досега не се случи.

Главен преговарач во име на БиХ не е назначен, а оваа тема стана причина за нови политички спорови во земјата, бидејќи некои партии, вклучително и ХДЗ БиХ, бараат преговарачот и неговата канцеларија да бидат назначени од Советот на министри на БиХ предводен од Борјана Кришто. Друг блок предводен од бошњачките партии и опозицијата од Република Српска сака ова да го направи државниот парламент со цел да се елиминира влијанието на Алијансата на независни социјалдемократи (СНСД) на Милорад Додик врз процесот.

Минатата недела, Претставничкиот дом донесе одлука според која ова тело ќе го спроведе назначувањето, повикувајќи ги сите партии да ги достават имињата на своите кандидати за главен преговарач до 10 ноември.

Партиите што се спротивставуваат на ова најавија дека ќе поднесат спор до Уставниот суд на БиХ во врска со оваа одлука.