Каталин Карико – „мајката“ на вакцината против коронавирусот

Судејќи според прогнозите на францускиот претседател Емануел Макрон, ќе живееме во овие вонредни околности уште три до четири месеци, а потоа животот полека може да се врати во нормала.

Најпознатиот американски експерт кога станува збор за вирусите, Ентони Фаучи, вели дека е пореално ова да се случи на лето, па дури и наесен, и би било интересно да се слушне што мисли Каталин Карико, унгарска биохемичарка, мајка на вакцината против Ковид-19.

„Летоска, веројатно ќе се вратиме во нормалниот живот“, тврди таа.

Всушност, во нашата јавност малку се знае за оваа неверојатна жена заслужна за вакцината.

Потпретседателката на „БиоНТек“ е родена на 17 јануари 1955 година и е автор на голем број патенти одобрени во САД. Таа, исто така, е коосновач на компанијата RNARx, што беше активна од 2006 до 2013 година, и мајка на двократната носителка на златен олимписки медал, веслачката Сузан Франсие, која е магистер по криминологија и социологија.

И покрај завидната кариера, таа отсекогаш била жена во сенка, и така е и сега, кога на светот му е дадена ефикасна вакцина против Ковид-19.

Заслужна е за нејзините клучни откритија применети во револуционерната вакцина, а во ретки интервјуа таа се присетува на нејзината младост во Унгарија и нејзината кариера во САД.

Родена е во малото гратче Кисајшалас, на стотина километри од Будимпешта, во куќа опкружена со кал, без вода и струја.

„Бев среќна девојка. Татко ми беше месар и сакав да го гледам како работи, гледајќи ги цревата, срцата на животните, можеби од тука потекнуваше мојата научна вена”, рече таа еднаш.

Почна да студира биологија во Унгарија, а во 1985 година заминува на докторат во САД и повеќе не се враќа во татковината.

„Сакав да одам во Шпанија со групата на Луис Караско, кој беше заинтересиран за мојата работа, исто така во Франција, но комунистичката Унгарија ги направи работите многу тешки“.

За неа тоа не беше лесен почеток во САД, земјата од каде потекнуваа многу револуционерни методи и знаење, па затоа таа имаше многу противници на идејата за правење вакцини врз основа на молекулата РНК, токму истата што сега ја користат две големи фармацевтски компании „Модерна“ и „Фајзер“ во борба против коронавирусот.

„Добивав писмо за одбивање од институции и фармацевтски компании кога им побарав пари за да ја развијам оваа идеја“, вели Каталин Карико.

Деновиве, додека вакцините во САД го погодија светот, таа на новинарите им покажа писмо од фармацевтската компанија „Мерк енд Ко“, со кое ја одбиваат и одбиваат да и дадат 10.000 долари за да го продолжи истражувањето, што сега доведе до револуционерната вакцин. „Модерна“ и „БиоНТек“ беа попаметни и, врз основа на истражувањето на унгарскиот научник, развија вакцина што ќе заработи милијарди долари.

Битката на Каталин Карико да заинтересира моќни компании траеше цели 30 години, сите и признаа дека нејзините анализи се интересни, но ништо повеќе од тоа.

РНК е молекула без која животот на Земјата не може да постои. Гласник е одговорен за влегување во јадрото на нашите клетки, читање на информациите содржани во нашата книга за генетски упатства, ДНК и излегување со рецепт за производство на сите протеини што ни се потребни за движење, гледање, дишење, репродукција, во живо. Карико сакаше да ги искористи сопствените клетки како пациент за да создаде протеин што ќе ги излекува со инјектирање мала порака за РНК.

„Секој го разбира тоа сега, но не тогаш“.

“Генската терапија беше успешна во тие години, заснована на трајна модификација на ДНК за да се поправи болест. Таа визија започна да се релативизира кога се покажа дека модификацијата на ДНК може да генерира пандемии. Во лето веројатно можеме да се вратиме на плажа, во нормален живот. И со повеќе од 3.000 смртни случаи на ден во САД, не се сомневам дека луѓето ќе бидат вакцинирани. Особено постарите“, вели Карико.

Дерик Роси, еден од основачите на Модерна, вели дека Карико и Вајсман треба да добијат Нобелова награда за хемија. Кенет Чиен, кардиоваскуларен биолог од Шведска и исто така ко-основач на Модерна, се согласува со тој предлог.

Карико разбира дека има луѓе кои се сомневаат во овие лекови „затоа што вакцина базирана на РНК никогаш не е одобрена. Но, прототипите се користат повеќе од 10 години, на пример против карцином, во клиничките испитувања и се покажа дека се безбедни”.

Но, има и такви кои тврдат дека унгарскиот научник во никој случај не е првиот кој работи на овие откритија.

„Би било смешно да се мисли на неа како таква“, вели Ханс-Георг Раменси, имунолог од Универзитетот во Тибинген. Овој научник објаснува дека неговиот тим во 2000 година покажал дека инјекција на немодифицирана РНК генерирала позитивен имунолошки одговор кај глувците.

„Баравме вакцина против рак“, вели тој.

Истата година, Раменси основа компанија за развој на вакцини – таа компанија се вика Curevac и моментално е трет натпреварувач во месинџер-тркаta на РНК вакцината против Ковид.

ЕУ одобри 225 милиони дози на Куревац, ако конечно покаже ефикасност. Оваа компанија не користи изменета РНК и Раменсе верува дека ниту овој, ниту кој било друг напредок на Карика не бил одлучувачки.

„Без нашите студии од 2000 година, ниту Moderna ниту BioNTech ќе беа основани, но тие беа побрзи во развојот“